Rozdział 14
Idea sposobu zdobywania wiedzy
(metodologia essenceizmu)
Essenceizm korzysta ze sprawdzonej przez naukę metody zdobywania wiedzy. Mianowicie, naukowiec rozpoczynając proces badawczy, uzasadnia najpierw powód przyjęcia konkretnego założenia i postawionej w związku z tym tezy. Porównuje je na wstępie z doświadczeniami innych naukowców. Dodatkowo wskazane jest, aby użył swojej intuicji i wyobraźni do weryfikacji wstępnych warunków poznania danego zagadnienia. Następnie buduje teorię, której poszczególne elementy stale kontroluje pod względem zgodności z założeniem i tezą. Jeśli cały proces badawczy potwierdzi postawioną tezę, pozwala to uznać przyjęte twierdzenie za prawdziwe.
Oczywiście essenceizm akceptuje powyższe warunki. W tym względzie przeprowadza analizę, używając logiki i racjonalnego myślenia. W pierwszej kolejności, jako wypróbowaną metodę zdobycia wiedzy, stosuje ciąg myślowy (każdy wniosek wynika z poprzedniego). Celem jest uzyskanie zrozumienia, jaki jest badany obiekt. W szczególności essenceizm użył tej metody do poznania, kim jest Byt Pierwoistny, aby Jego istnienie mogło posłużyć do przekazywania wiedzy o stworzonym przez Niego dziele.
W następnej kolejności essenceizm stosuje metody porównawcze. Na przykład konieczność wieczności Bytu Pierwoistnego prowadzi do zrozumienia faktu, że człowiek, tak jak On, powinien być wieczny. Essenceizm wyprowadza ten wniosek przez logiczne i metodyczne porównanie ludzi, czyli bytów istniejących materialnie i duchowo, z analizowaną Pierwszą Przyczyną, czyli Bytem Pierwoistnym. Ta metoda została „sprowokowana” biblijnym określeniem, że człowiek został stworzony na obraz i podobieństwo Stwórcy.
Dość często w procesie badawczym essenceizm skupia się na obserwacji środowiska ludzkiego. Materiału dostarcza otaczająca nas przyroda, czyli to wszystko, co pochodzi z pierwotnej natury: góry i lasy, morza i oceany, rzeki i jeziora, równiny i pustynie. Według essenceizmu mogą one swoim istnieniem sugerować pochodzenie od Inteligentnej Pierwszej Przyczyny. Różnorodne formy życia, duże i małe, takie jak owady, rośliny, ryby, ptaki i inne zwierzęta swą egzystencją też świadczą o jakimś trudnym do udowodnienia Stwórczym Źródle Życia. Wielu ludziom pomaga to uświadomić sobie w pełni istnienie Boga i zrozumieć Jego Dzieło. Wówczas przyjęcie tego faktu następuje tylko w oparciu o wnikliwą obserwację przyrody. Wydaje się ona czysta i niewinna w porównaniu ze środowiskiem utworzonym przez człowieka. Zatem głębsze poznanie przyrody pozwala na „bezbiblijne” zrozumienie Bytu Pierwoistnego. Obok przyrody wielkim źródłem wiedzy o Pierwszej Przyczynie może być opis świata przekazany nam przez fizyków, od najmniejszych cząstek elementarnych i kwantów energii do najodleglejszych galaktyk. Całe szczęście, że zło pochodzące od ludzkiej cywilizacji nie jest w stanie przesłonić genialności obserwowanego dzieła, którego mógł dokonać Stwórca. Niestety obserwacja naszej cywilizacji i historii, a przede wszystkim postępowania ludzi, może wielu z nas skłonić do wniosku, że Boga nie ma. A zatem samo podziwianie świata nie zawsze jest skuteczne.
Dość ważnym etapem w zdobyciu właściwej wiedzy jest uwzględnienie faktu istnienia zła, a także zrozumienie, w jaki sposób przeszkadza ono w zdobyciu nieobarczonej błędem wiedzy.
Można lepiej zrozumieć naszą rzeczywistość po zaznajomieniu się z koncepcją „Matrixa” (to taki trzyczęściowy film braci Wachowskich). Przedstawia on możliwość istnienia alternatywnej rzeczywistości, która może zostać uznana przez ludzi za normalną. Z powodu funkcjonującego mechanizmu zła, nie są oni nawet świadomi właściwej rzeczywistości, a nawet nie domyślają się, że może istnieć coś innego niż świat, w którym żyją. Równocześnie film przedstawia fakt istnienia grupy świadomych mieszkańców Ziemi, którzy poznali właściwą rzeczywistość. Mogli to zrobić jedynie, powracając do swojej pierwoistnej, naturalnej osobowości. Film pokazuje, jak należy tego dokonać. Pobudza też do zastanowienia się nad naszym światem, z którym jest coś nie tak.
Essenceizm w oparciu o atrybuty Bytu Pierwoistnego próbuje uświadomić wszystkim aktualny stan świata. Wskazuje również na obecność w człowieku jego pierwoistnej osobowości. Powoływanie się na przymioty Bytu Pierwoistnego jest zatem główną metodą przekazywania wiedzy przez ten system.